Ανοικτή Πρόσβαση και Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με απόφαση της Συγκλήτου ύστερα από εισήγηση της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου έχει υπογράψει από το 2006 τη Διακήρυξη του Βερολίνου για την Ανοικτή Πρόσβαση.
Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είναι από τις πρώτες ελληνικές βιβλιοθήκες που έχουν δημιουργήσει και καταχωρήσει στο σχετικό διεθνές μητρώο, ιδρυματικό αποθετήριο την «Ψηφίδα». Η «Ψηφίδα» είναι συμβατή με τα διεθνή πρότυπα Ανοικτής Αρχειοθέτησης και χρησιμοποιεί το σχετικό λογισμικό ανοικτού κώδικα «D-Space» που έχει δημιουργηθεί και αναπτύσσεται από τις Βιβλιοθήκες του MIT των ΗΠΑ. Στα πλαίσα του έργου «Ακαδημαϊκό περιεχόμενο ανοικτής πρόσβασης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας: Υπηρεσίες οργάνωσης, προβολής, έκδοσης και διασύνδεσής του» (ΕΣΠΑ, ΕΠ ΨΣ, Θεματική Ενότητα Β2, MIS 304170), μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 2015 θα έχουν τεθεί σε λειτουργία:
- Ένα εξειδικευμένο «Ιδρυματικό Αποθετήριο Ακαδημαϊκής Έρευνας» για την αρχειοθέτηση του ερευνητικού έργου του Πανεπιστημίου (δημοσιεύσεις μελών ΔΕΠ και διδακτορικές διατριβές)
- Η νέα «Ψηφίδα: Ψηφιακή Βιβλιοθήκη και Ιδρυματικό Αποθετήριο» (που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ελληνική ιστορική βιβλιοθήκη οικονομικών και κοινωνικών επιστημών καθώς και διπλωματικές και πτυχιακές εργασίες που εκπονούνται στο Πανεπιστήμιο)
- Η ψηφιακή βιβλιοθήκη και υπηρεσία Open Journals System που θα διαχειρίζεται τα περιοδικά που έχει ψηφιοποιήσει η Βιβλιοθήκη (π.χ. Balkan Studies, Νέα Οικονομία, Παιδαγωγική Επιθεώρηση, Τόπος) αλλά και θα δίνει τη δυνατότητα στην ακαδημαϊκή κοινότητα να δημιουργήσει και συντηρήσει νέα ηλεκτρονικά περιοδικά ανοικτής πρόσβασης
- Η υπηρεσία Open Conference System που θα παρέχει τη δυνατότητα διαχείρισης και αρχειοθέτησης επιστημονικών συνεδρίων
- Ο παρών Διαδικτυακός Οδηγός Ανοικτής Πρόσβασης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
- Νέο πληροφοριακό σύστημα βιβλιοθήκης ανοικτού κώδικα και πλατφόρμα μετα-αναζήτησης όλων των πληροφοριακών πηγών της Βιβλιοθήκης
Η πλήρης ανάπτυξη του δυναμικού της ανοικτής πρόσβασης μπορεί όμως να επιτευχθεί μόνον εάν το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας υιοθετήσει συγκεκριμένη πολιτική που να προτρέπει και να ενισχύει την αυτό-αρχειοθέτηση όλων των ερευνητικών εργασιών των μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου. Η Βιβλιοθήκη έχει την υποδομή, τις γνώσεις και την εμπειρία να υποστηρίξει την εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής για την «πράσινη οδό» προς την Ανοικτή Πρόσβαση. Άλλωστε σύμφωνα με την Οδηγία για την Εφαρμογή της Διακήρυξης του Βερολίνου που εκδόθηκε το 2005 τα Ιδρύματα που έχουν υπογράψει τη Διακήρυξη του Βερολίνου οφείλουν: α) να θέσουν σε εφαρμογή μια πολιτική που να απαιτεί από τους ερευνητές τους την κατάθεση ενός ψηφιακού αντιγράφου από όλες τις δημοσιευμένες εργασίες τους σε ένα ανοικτής πρόσβασης αποθετήριο και β) να ενθαρρύνουν τους ερευνητές τους, παρέχοντας σχετική υποστήριξη, να δημοσιεύουν σε ανοικτής πρόσβασης περιοδικά όταν αυτό είναι δυνατόν. Η Βιβλιοθήκη έχει ετοιμάσει σχέδιο πολιτικής ανοικτής πρόσβασης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και θα εισηγηθεί στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου την υιοθέτηση της υποχρεωτικής αυτό-αρχειοθέτησης του παραγόμενου ερευνητικού έργου του Πανεπιστημίου.