Εκδότες – Αρπακτικά

Όσον αφορά το ερώτημα για το αν οι εκδότες επιτρέπουν την αυτό-αρχειοθέτηση, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η πλειοψηφεία των επιστημονικών περιοδικών επιτρέπει στους συγγραφείς να τοποθετούν την τελική μορφή του άρθρου τους (postprint) στα ιδρυματικά αποθετήρια. Επιπλέον, εκδοτικοί οίκοι όπως π.χ. o Emerald επιτρέπουν την αυτό-αρχειοθέτηση χωρίς χρονικούς περιορισμούς και άλλοι όπως ο Springer και ο Elsevier που κυμαίνονται από 6 έως 32 μήνες από την επίσημη δημοσίευση. Οι τρέχουσες πολιτικές καταγράφονται στην βάση Serpa Romeo του Πανεπιστημίου του Nottingham.

Source: Based on: Shafee, Thomas (2020). Typical publishing workflow for an academic journal article (preprint, postprint, and published) with open access sharing rights per SHERPA/RoMEO. Own work; adapted from diagram by Ginny Barbour Wikimedia Commons (CC BY 4.0 International)

Ο κύριος στόχος της δημοσίευσης σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης (χρυσή και αδαμάντινη οδός) ή της αυτό-αρχειοθέτησης (πράσινη οδός) είναι να καταστεί η ερευνητική εργασία των ακαδημαϊκών και των ερευνητών, καθώς και των ιδρυμάτων τους, ορατή και προσβάσιμη σε οποιονδήποτε έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αυτό διασφαλίζει ότι οι εργασίες, οι οποίες έχουν περάσει από τη διαδικασία ομότιμης κρίσης, θα είναι αναζητήσιμες, ανακτήσιμες και τελικά χρήσιμες για κάθε δυνητικό αναγνώστη. Η μεγιστοποίηση της δημόσιας ηλεκτρονικής πρόσβασης στα ερευνητικά αποτελέσματα ενισχύει τη προβολή (visibility), τη χρήση (usage) και την απήχηση (impact) των εργασιών αυτών.

Αυτή η αύξηση στην προβολή και χρήση των ερευνητικών αποτελεσμάτων προσφέρει σημαντικά οφέλη στους ερευνητές και τα ιδρύματά τους, ενισχύοντας την κύρος, την αξιοπιστία και τη διάθεση πόρων. Επιπλέον, ενισχύει την ίδια την έρευνα μέσω της διάχυσης των αποτελεσμάτων της, των εφαρμογών και γενικότερα της ανάπτυξης της ερευνητικής παραγωγικότητας και προόδου. Όταν οι ερευνητικές εργασίες είναι διαθέσιμες μέσω Ανοικτής Πρόσβασης, επιταχύνεται ο κύκλος της έρευνας, καθώς τα αποτελέσματα διαβάζονται, αναφέρονται και χρησιμεύουν ως βάση για νέες μελέτες.

Μελέτες βιβλιομετρίας δείχνουν ότι τα άρθρα που έχουν καταστεί ανοικτής πρόσβασης μέσω αυτό-αρχειοθέτησης έχουν από 50% έως και 370% περισσότερες αναφορές (ανάλογα με τον επιστημονικό κλάδο) σε σχέση με τα άρθρα που δεν έχουν αυτό-αρχειοθετηθεί και δημοσιεύονται στο ίδιο περιοδικό. Αυτή η αύξηση στην απήχηση ωφελεί όχι μόνο τους συγγραφείς και τα ιδρύματά τους, αλλά και τα περιοδικά και τους εκδότες, καθώς συμβάλλει στην αύξηση του συντελεστή απήχησης (impact factor) των περιοδικών.